Katarakt

Katarakt Nedir?

Göz kameraya benzeyen optik bir sistemdir. Dışarıdan gelen ışık ve görüntülerin görme merkezine net olarak ulaşabilmesi için, önce gözün en dış saydam tabakası olan korneada, sonra gözün içindeki lens tabakasında kırılması gerekir. Normal şartlarda bu iki tabaka da saydam yapıdadır. Katarakt; göz içindeki lensin saydamlığını kaybederek opak bir görünüm alması ve görüntü kalitesinin azalması, hatta kaybolması durumudur.

Birçok tipi olmakla birlikte; yaşa bağlı kataraktlar, ikincil kataraktlar ve doğumsal kataraktlar genel olarak 3 ana grup altında incelenebilirler.

Yaşa bağlı gelişen katarakt

Katarakt en sık yaşa bağlı olarak ortaya çıkar. Bilinen bir sebebi olmamakla birlikte beslenme, ultraviyole ışınları gibi birçok risk faktörü bulunmaktadır. Lensin opaklaşmasının durumuna göre hastalar önceleri uzak ya da yakın görme bozukluğundan şikâyet ederler. Opaklaşma arttıkça hem uzak hem de yakın görmeler hastanın sosyal yaşantısını rahatsız edecek şekilde azalır.

İkincil katarakt

Bazı ilaçların uzun süreli kullanımı (kortizon gibi), darbeler, metabolik hastalıklar (diyabet gibi) sonucunda oluşanlardır.

Doğumsal katarakt (konjenital katarakt)

Doğumdan itibaren görülen lensin tek veya çift taraflı olarak saydamlığını kaybetmesi ve opaklaşmasıdır. Doğuştan olan kataraktlar, annenin gebelik sırasında geçirdiği enfeksiyonlara, kullanılan ilaçlara bağlı olarak ortaya çıkabildiği gibi, hiçbir nedene bağlı olmadan da oluşabilmektedir. Bir göz bebeğinin diğerinden farklı renkte (beyaz) olması veya gözde kayma olması doğumsal kataraktın belirtisi olabilir. Bebeklerde bu belirtiler görüldüğü an, hiç zaman kaybetmeden göz uzmanına başvurulmalıdır. Doğumsal katarakt, görmeyi engelliyorsa ve özellikle tek taraflıysa, tanı konulur konulmaz ameliyat edilmelidir. Doğumsal kataraktlı gözde en önemli sorun göz tembelliği gelişmesidir. Göz tembelliğini yenebilmek için ameliyat, göz doktorunun önerisi doğrultusunda mümkün olan en kısa zamanda yapılmalıdır. Doğumsal kataraktta göz içi mercek takılıp takılamayacağına muayene sonrası karar verilebilir. Ameliyat esnasında göz içi mercek takılabileceği gibi, belirli bir süre özel kontakt lens kullandırılarak ikinci bir ameliyatta göz içi mercek yerleştirilebilir.

Katarakt Tedavisi Nasıl Yapılır?

Katarakt tedavisi cerrahidir. Hangi cerrahi teknikle yapılırsa yapılsın şeffaflığını yitiren lens tabakası alınarak yerine suni bir göz içi merceği yerleştirilerek ameliyat yapılır. Göz içine mercek konulmazsa hastalar cerrahi operasyon sonrasında yüksek numaralı gözlük veya kontakt lens kullanmak zorunda kalırlar.

Günümüzde en gelişmiş yöntem olarak uygulanan fakoemülsifikasyon yöntemiyle yapılan katarakt ameliyatlarında, saydamlığını yitiren lens tabakası arka kapsülü korunarak lazer veya ultrasonografik dalgalar yardımıyla parçalanıp alınmakta ve göz içine daha rahat uyum sağlayan, göz içi lensleri yerleştirilmektedir. Bu yöntemin avantajı, küçük bir korneal kesiden tüm ameliyatın gerçekleştirilmesi ve göze dikiş konulmamasıdır. Böylece gözde dikişe bağlı astigmatizma oluşmadığından hasta fonksiyonel görmeye çok kısa bir sürede kavuşmaktadır. Hastalar ameliyattan hemen sonra sosyal yaşantısını normal olarak sürdürebilmektedir. Bu ameliyat tekniğinin uygulanması için lensin tam olgunlaşması gerekmektedir, kişinin görmesini engellemeye başladıktan sonra, görme tamamıyla kapanmadan ameliyat yapılabilir.

Günümüzde kişilerin aktivitelerinin artması kataraktı olan kişilerin daha kısa sürelerde günlük yaşamlarına dönmelerini gerektirmektedir.

Fakoemülsifikasyon yöntemi, şu anda gelişmiş ülkelerde en yaygın kullanılan yöntemdir. İyileşme süresinin kısa olması, ameliyat sonrası astigmatizma problemlerinin olmaması, bu yöntemin hastalar tarafından daha çok tercih edilmesine sebep olmaktadır.

Katarakt Tedavisinde Göz İçi Mercekler

Günümüzde katarakt ameliyatı olacak kişilerin istekleri sadece görmenin eski haline gelmesi değil, aynı zamanda gözlük veya kontakt lens kullanımını ortadan kaldıracak bir göz içi merceği takılmasıdır. Katarakt ameliyatında gelişen teknoloji sayesinde göz sağlığı ve görme kalitesini en üst düzeye çıkarılacak göz içi mercekler kullanılabilmektedir.

Katarakt ameliyatında kullanılan göz içi mercekleri, kişinin göz yapısı, kornea yapısı ve kırma kusuru derecesine göre belirlenmektedir.

Trifokal göz içi merceklerle uzak-yakın görme düzeltilebilmekte, gerekirse astigmat eklemeli trifokal merceklerle mevcut astigmat sorunu çözülebilmektedir.

Sadece uzak düzeltmeyi sağlayan göz içi merceklerde düz veya astigmat eklemeli olabilmektedir.

Hangi merceğin kullanılacağı yapılan göz muayenesi sonrasında hastanın ihtiyaçları ve göz yapısı dikkate alınarak belirlenmektedir. Optik biyometri cihazları yardımıyla doğru mercek numarası belirlendiğinde ameliyat sonrası hastaların hedeflenen göz numarasına ulaşılma şansı çok yükselmektedir.

Katarakt Ameliyat Süreci Nasıl Olmaktadır ?

Muayene ve göz içi mercek belirlenmesi

• Detaylı göz muayene, retina ve kornea incelemesi yapılır
• Optik biyometri cihazları ile göz içi mercek numarası tespit edilir.
• Tüm bunlar sonucunda göz yapınıza ve ihtiyaçlarınıza göre göz içi mercek tipi belirlenir
• İki göz ameliyatı aynı anda yapılmamaktadır, önerilen en az 1 hafta ara ile yapılmasıdır.

Ameliyat günü

• Ameliyat öncesi, kendi takibinde olduğunuz doktorlarınız özel bir durum belirtmediyse kullandığınız tüm ilaçları kesmemeniz gerekmektedir.
• Katarakt cerrahisi günübirlik yapılmaktadır, ameliyat sonrası hastanede kalınmasına gerek olmamaktadır.
• Katarakt cerrahisinde özel bir durum olmadıkça topikal anestezi denilen damla anestezisi uygulanmaktadır. Bu nedenle uzun süreli aç kalınmasına gerek görülmemektedir. Ameliyat saatinden 3 saat öncesinde yemek ve su alımı kesilmelidir.
• Hastaneye geldiğinizde son ölçüm ve kontroller yapılarak odanıza alınırsınız ve ameliyat olacak gözünüze göz bebeğini genişletecek damlalar uygulanır.
• Ameliyat esnasında genelde ağrı hissedilmez.
• Ameliyat bitiminde gözünüz 24 saat için kapalı tutulacaktır, bu arada verilen damlalar kullanılmalıdır.

Ameliyat sonrası

• Ameliyat sonrasına 1 ay civarında azaltılarak kesilecek göz damlaları kullanmanız gerekmektedir.
• Ameliyattan 48 saat sonra banyo yapabilirsiniz.
• Ameliyattan sonra 1 ay havuz, sauna, hamam gibi ortamlardan uzak durmanız önerilir.
• Bu süre zarfında doktorunuz sizi aralıklarla kontrole çağıracaktır.
• Şikayetiniz veya sıkıntınız olursa doktorunuza başvurmayı unutmayın.